1. Cổ phiếu ưu đãi là gì?

Cổ phiếu ưu đãi là một loại chứng khoán có tính chất giống như cổ phiếu phổ thông (cổ phiếu thường) khi người sở hữu loại cổ phiếu này cũng là cổ đông của công ty. Tuy nhiên, cổ đông nắm giữ loại cổ phiếu này sẽ là cổ đông ưu đãi, có lợi thế nhất định về mặt cổ tức, quyền biểu quyết hay được ưu tiên hơn cổ phiếu thường khi thanh lý tài sản nếu công ty phá sản.

2. Phân loại cổ phiếu ưu đãi

Cổ phiếu ưu đãi được chia làm 4 loại chính bao gồm:

     - Cổ phiếu ưu đãi cổ tức

     - Cổ phiếu ưu đãi biểu quyết

     - Cổ phiếu ưu đãi hoàn lại

     - Cổ phiếu ưu đãi khác do Điều lệ công ty quy định

a. Cổ phiếu ưu đãi cổ tức.

Cổ phiếu ưu đãi cổ tức là cổ phần được trả cổ tức mức cao hơn so với cổ tức của cổ phần phổ thông (cổ tức được chia hằng năm gồm cổ tức cố định và cổ tức thưởng). Cổ tức cố định không phụ thuộc vào kết quả kinh doanh của công ty. Mức cổ tức cố định cụ thể và phương thức xác định cổ tức thưởng được ghi trên cổ phiếu của cổ phần ưu đãi cổ tức.

Ngoài đặc tính ưu đãi về cổ tức, cổ phiếu ưu đãi cổ tức còn có những đặc điểm sau:

     - Cổ đông sở hữu cổ phiếu ưu đãi cổ tức sẽ nhận lại phần tài sản tương ứng với số cổ phần tại công ty trong trường hợp công ty giải thể hoặc phá sản nhưng sau khi thanh toán các khoản nợ (bao gồm chủ sở hữu trái phiếu) và cổ phiếu ưu đãi hoàn lại.

     - Cổ đông sở hữu cổ phiếu ưu đãi cổ tức sẽ không có quyền biểu quyết, dự họp Đại hội cổ đông, đề nghị người vào Hội đồng quản trị và Ban kiểm soát.

b. Cổ phiếu ưu đãi biểu quyết

Cổ phiếu ưu đãi biểu quyết là cổ phần có số phiếu biểu quyết nhiều hơn so với cổ phần phổ thông. Số phiếu biểu quyết của cổ phiếu ưu đãi biểu quyết do Điều lệ công ty quy định (thông thường cổ đông phổ thông sẽ có một quyền biểu quyết tương ứng với một cổ phiếu nắm giữ). Tuy nhiên, cổ đông sở hữu cổ phiếu ưu đãi biểu quyết sẽ không được chuyển nhượng cổ phần cho người khác.

Chỉ có tổ chức được Chính phủ ủy quyền và cổ đông sáng lập được quyền nắm giữ cổ phiếu ưu đãi biểu quyết. Trong đó, ưu đãi biểu quyết của cổ đông sáng lập có hiệu lực tronmg 3 năm kể từ ngày công tu được cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp. Sau thời hạn đó, cổ phiếu ưu đãi biểu quyết của cổ đông sáng lập chuyển đổi thành cổ phiếu phổ thông.

c. Cổ phiếu ưu đãi hoàn lại

Cổ phần ưu đã hoàn lại là cổ phần được công ty hoàn lại vốn góp theo yêu cầu của người sở hữu hoặc theo các điều kiện được ghi tại cổ phiếu của cổ phần ưu đãi hoàn lại. Giống cổ phiếu ưu đãi cổ tức, cổ đông sở hữu cổ phần ưu đãi hoàn lại không có quyền biểu quyết, dự họp Đại hội đồng cổ đông hay đề cử người vào Hội đồng quản trị và Ban kiểm soát.

3. Lợi ích của cổ phiếu ưu đãi

a. Đối với nhà đầu tư

Người nắm giữ cổ phiếu ưu đãi được coi là cổ đông ưu đãi của công ty và được hưởng mức cổ tức cao hơn so với cổ phiếu phổ thông và không phụ thuộc vào tình hình hoạt động kinh doanh công ty. Bên cạnh đó, cổ phiếu ưu đãi được nhận lại phần vốn góp trong trường hợp phá sản trước cổ phiếu phổ thông.

Ngoài ra, cổ phiếu ưu đãi cũng đem lại quyền biểu quyết cao hơn cổ phiếu phổ thông giúp cho những nhà đầu tư sẽ có tiếng nói lớn hơn trong việc ra quyết định ảnh hưởng tới cơ cấu tổ chức, phương thức hoạt động của công ty.

Cổ phiếu ưu đãi cũng có khả năng chuyển đổi thành cổ phiếu phổ thông. Khi đó, nhà đầu tư có thể tự do chuyển nhượng và kiếm lời trên thị trường chứng khoán trong trường hợp thị giá cổ phiếu đó có xu hướng tích cực.

b. Đối với công ty cổ phần

Công ty cổ phần có thể thu hút thêm nguồn vốn kinh doanh nhờ phát hành cổ phiếu ưu đãi. Thêm vào đó, công ty cũng có thể mua lại số cổ phần ưu đãi trong trường hợp chi phí vốn sử dụng để chi trả các quyền lợi của loại cổ phiếu này đang ở mức cao.

4. Rủi ro của cổ phiếu ưu đãi

a. Đối với nhà đầu tư

Cổ phiếu ưu đãi không được tự do chuyển nhượng nên sẽ hạn chế việc kiếm lợi nhuận nếu giá cổ phiếu trên thị trường chứng khoán có dấu hiệu tăng. Ngoài ra, người nắm giữ cổ phiếu ưu đãi cổ tức hay cổ phiếu ưu đãi hoàn lại sẽ không có quyền biểu quyết như cổ đông thường đối với các chính sách của công ty. Việc phát hành thêm cổ phiếu ưu đãi cũng gây pha loãng cổ phiếu và ảnh hưởng tới lợi ích của cổ đông.

b. Đối với công ty cổ phần

Phát hành thêm cổ phiếu ưu đãi làm gia tăng chi phí đối với doanh nghiệp. Ngoài ra, doanh nghiệp phải có trách nhiệm hoàn lại vốn cho cổ đông ưu đãi nếu giải thể hoặc phá sản.