Việt Nam thiếu điện trong quý 2/2023, chủ yếu xảy ra ở miền Bắc và một phần do hiện tượng El Nino đến sớm hơn dự kiến làm giảm sản lượng thủy điện. Trước tình hình này, Chính phủ đã đưa ra nhiều giải pháp, trong đó có việc thúc đẩy vận hành thương mại các nhà máy điện tái tạo chuyển tiếp, yêu cầu Vinacomin và Tập đoàn Dầu khí Việt Nam tăng nguồn nguyên liệu than/khí cho các nhà máy điện, tiết kiệm 2% điện năng quốc gia để giải quyết triệt để tình trạng thiếu điện trong tháng 6.

Trong hơn 20 năm qua, tình trạng thiếu điện ở Việt Nam thường xảy ra đồng thời với hiện tượng El Nino. Việt Nam phải đối mặt với tình trạng thiếu điện nghiêm trọng vào năm 2007 và tình trạng thiếu điện nhẹ vào năm 2015 và 2019. Tình trạng thiếu điện sẽ xảy ra ở miền Bắc trong mùa khô giai đoạn 2024-2025 (tháng 4 - tháng 7) do dự báo công suất điện sẽ tăng trưởng ở mức thấp ( +7,2%/+7,5% YoY vào năm 2023/24), gây khó khăn cho việc bắt kịp nhu cầu điện tăng ~9%/năm trong giai đoạn 2024-2025, và El Nino sẽ tiếp tục làm gia tăng nhu cầu điện trong các tháng mùa hè và mặt khác ảnh hưởng tiêu cực đến hiệu suất hoạt động của thủy điện và LNG nhập khẩu tại kho cảng Thị Vải sẽ chỉ giúp tăng công suất điện thêm khoảng 1.000-1.500 MW (tương ứng khoảng 1%-2% công suất điện cả nước vào cuối năm 2022). Tuy nhiên, tình trạng thiếu điện chỉ tác động nhẹ đến tăng trưởng GDP trong quá khứ. Trong tương lai, kỳ vọng các giải pháp nêu trên sẽ giúp hạn chế tác động tiêu cực đến nền kinh tế.

 Nước tại hồ Hòa Bình ngày 13/6 là 102,8 m, cách mực nước chết 22,8 m

Tình trạng thiếu điện thúc đẩy sự tăng giá thị trường phát điện cạnh tranh (CGM). Dự báo giá CGM năm 2023 thêm 6% lên 1.738 đồng/kWh (+13% YoY).  Trong giai đoạn 2024-2025, dự báo giá CGM sẽ tăng 4% YoY. Cùng với giả định giá than năm 2023 nhưng hạ dự báo giá than giai đoạn 2024- 2025 thêm ~10% sau đợt điều chỉnh giá than quốc tế gần đây.

Triển vọng thị trường thắt chặt và giá CGM cao hơn giúp nhiệt điện hưởng lợi nhiều hơn thủy điện. Điều này đặc biệt đúng đối với các nhà máy nhiệt điện ở miền Bắc, bao gồm CTCP Nhiệt điện Quảng Ninh (UPCoM: QTP), CTCP Nhiệt điện Phả Lại (HOSE: PPC) và nhà máy điện than Vũng Áng của Tổng công ty Điện lực Dầu khí Việt Nam (HOSE: POW).

==> Trong bối cảnh hiện tại, nhiệt điện vẫn là nguồn điện có giá hợp lý, có vai trò quan trọng trong việc cung ứng điện. Hiện nay, nhiệt điện than cấp 37-38% điện năng cho nhu cầu điện năng của đất nước. Tình trạng thiếu điện ở miền Bắc có thể giúp gia tăng sản lượng và giá điện trên thị trường phát điện cạnh tranh.